SARIZ İLÇESİ

İlçe Kaymakamı: Ahmet SOLMAZ               Tel. sant: 0 352 561 20 10
Belediye Başkanı: Baki BAYRAK                Tel. sant: 0 352 561 21 81
İlçe Nüfusu: 14.596
Yüzölçümü km2:  1.220
İl Merkezine Uzaklığı: 128

İlçenin Tarihi:

İlçenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. M.Ö.700’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Klikya, Bizans İmparatorluğu ve Beyliklerden Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyetinde kalmış olup, Osmanlı İmparatorluğuna Yavuz Sultan Selim döneminde dahil edilmiştir. Adana yöresinde yaşamakta olan avşar boylarından bir kısmı Sarız Yaylalarında göçebe hayatı yaşarken 1840’lı yıllarda yerleşik hayata geçmişlerdir.

Sarız İlçesinin içinden geçen Sarız Çayı mevcuttur. Avşarlar çay etrafında biten çimenlere “Öz” ismi verdiklerinden ve ilkbaharda çay etrafında sarı güzel çiçekler yetiştiği için halk dilinde sarıöz ismiyle söylene söylene Sarız ismine dönüştüğü rivayet edilmektedir. Bu isim yörenin genel adı olup, merkezin eski adı Köyyeridir.

Sarız 1946 yılına kadar Pınarbaşı İlçesine bağlı bir nahiye iken, bu tarihte müstakil bir ilçe olmuştur.

Coğrafi Yapı:

Sarız ilçesi, il merkezinin doğusunda, 128 km uzaklıkta bulunmaktadır. Coğrafi bakımdan iç anadolu, doğu anadolu ve akdeniz bölgesinin kesiştiği bölümde yer almaktadır. Sarız, Kayseri'nin Tomarza ve Pınarbaşı, Sivas'ın Gürün, Adana'nın Tufanbeyli, Kahramanmaraş'ın Afşin ve Göksun ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 1410 km² olup, deniz seviyesinden 1530 metre yüksektedir. İlçenin batısı Tahtalı dağları, doğusu Binboğa dağları, kuzeyi ise Soğanlı, Koçdağı ve Maşat dağları ile çevrilidir. İlçe ekonomik ve coğrafi yapı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.

Sarız ilçesi karasal iklim koşullarını taşımaktadır. İlçede kışları çok soğuk, yağışlı ve çetin geçmekte, yazları kurak ve serindir. 2003 yılında en yüksek hava sıcaklığı ortalama 33 derece, en düşük hava sıcaklığı -24.1 derece olmuştur. İlçenin bitki örtüsü keven, kirpi otu, yabani ayrık otundan ibaret olup, yer yer ardıç, meşe ve kısa boylu fundalık orman örtüsüyle kaplıdır. Dağlarda yoğun erozyon ve toprak derinliğinin azlığı nedeniyle fazla bitki bulunmamaktadır. Başlıca akarsuyu, Seyhan Nehrinin bir kolu olan Sarız Çayıdır.

İdari Yapı:

İlçenin; 1 merkez ve bir kasaba belediyesi olmak üzere iki adet Belediyesi mevcuttur. İlçemizin 36 köyü ve 5 mezrası bulunmaktadır. İlçe merkezinde 8 mahalle, Yeşilkent Belediyesinde ise 4 mahalle olmak üzere 12 mahallesi mevcuttur.

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımına göre İlçenin merkez ve köylerinde 14.596 kişi yaşamaktadır. Bu nüfusun 4404’ü ilçe merkezinde 10.192 kişi kasaba ve köylerde yaşamaktadır. İlçe devamlı göç vermektedir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -19.47, köylerde ise –33.11 olup, toplamda ise -29.19 nüfus azalması görülmektedir.

Özellikle bazı köylerin % 80’i yabancı ülkelerde yaşamaktadır. Yurtdışına gidemeyenler ise genelde Bursa ve Balıkesir başta olmak üzere büyük kentlere göç etmektedir. İlçe nüfusu 1990 sayımından bu yana 4 919 kişi göç vermiştir.
Belde ve Köyler
*Yeşilkent Kasabası
******
*Akoluk
*Altısöğüt
*Ayranlık
*Büyükörtülü
*Büyüksöbeçimen
*Çağşak
*Çavdar
*Çörekdere
*Dallıkavak
*Damızlık
*Darıdere
*Dayıoluk
*Değirmentaş
*Fettahdere
*Gerdekmağara
*Gümüşali
*İncemağara
*Kamer
*Karakoyunlu
*Karapınar
*Karayurt
*Kırkısrak
*Kıskaçlı
*Kurudere
*Küçükkabaktepe
*Küçükörtülü
*Küçüksöbeçimen
*Mirzaağa
*Mollahüseyinler
*Oğlakkaya
*Ördekli
*Sancakağıl
*Tavlaköy
*Tekneli
*Yaylacı
*Yedi oluk

Ulaşım:

Kayserinin Doğu garajından ve Batısında bulunan Otagardan her saat başı kalkan özel firma otobüsler ile Kahramanmaraş, Malatya gibi Doğu ve Güneydoğuya giden şehirlerarası otobülerle ulaşım sağlanmaktadır.

Ekonomik Yapı:


İlçe, coğrafi yapısı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yaygın olarak kilim ve halı dokumacılığı yapılmaktadır. İlçe merkezi ve köylerde büyükbaş hayvan, küçükbaş hayvan ile 12.000 civarında arı kolonisi mevcuttur. Ayrıca havuzlu su ürünleri yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçenin ekilebilir tarım arazisi 60.000 hektardır. Çiftçiler; Buğday, nohut, mercimek ve şeker pancarı ekmektedir. Tarımda modernizasyon yeterli değildir. Birkaç köyün dışında sulama kanalı yoktur.

İlçede önemli bir sanayi yatırımı bulunmamaktadır. Birkaç un değirmeni, soğuk demir atölyeleri ve oto tamir atölyeleri bulunmaktadır. İlçede herhangi bir sanayi yapısı ve iş sahası bulunmadığından ilçede işsizlik sorunu hat safhadadır.

Karapınar, Çavdar ve Kıskaçlı köylerinde kömür rezervi bulunmaktadır. Bunlardan Tekneli Köyü Cesurlar mezrasındaki kömür rezervi özel sektör tarafından işletilmeye başlanılmıştır.

İlçede diğer gelir kaynakları olarak el dokuma Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye’de ün yapmıştır. Vatandaşların kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.



Aile ekonomisine katkıda bulunmak amacıyla kadınlara yönelik Sarız Hanımeli Kooperatifi kurularak hizmete açılmış, 7 aktif üyesinin ürettikleri mamullerin Sarız ve civardaki dinlenme tesislerine, Kayseri'deki büyük mağazalara pazarlamaları yapılmaktadır.

Sosyal Yapı:


İlçede; 1200-1300 civarında konut bulunmaktadır. Konutların büyük bir kısmı sağlık şartlarına uygun değildir. Ev yapımında kullanılan malzeme taş ve kerpiçtir. İlçede kışlar çok soğuk ve çetin geçtiğinden çatılar genellikle çinko saç ile kaplıdır. Yerli halkın kiraya verecek kadar evi olmadığından özellikle memurlar konut sıkıntısı çekmektedir. Köylerde ise durum biraz daha kötüdür. Konutlar genellikle toprak damlı ve ahırlarla bitişiktir. İlçe merkezinde ve köylerinde planlı bir yapılaşma yoktur. Nüfusun % 80’i hayvancılıkla uğraşmaktadır. Kaymakamlığın hazırladığı kilim projesi hayata geçirilmiştir. Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye’de ün yapmıştır. Vatandaşlar, kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadır.

İlçeden başka yerlere yoğun göç olayı olduğundan nüfus artışı görülmemektedir.

Yıllara göre Pınarbaşı merkez ve kırsal kesimin nüfus oranları



Yıl        Toplam   Şehir         Kır
1965  21.058 2.020 19.038
1970  23.305 3.071 20.234
1975  22.989 3.591 19.398
1980  22.484 3.704 18.780
1985  22.820 4.808 18.012
1990  19.255 3.935 15.320
2000  14.596 4.404 10.192
2007  12.705 4.607 8.098
2008  12.697 4.466 8.231
2009  12.290 4.290 8.000
2010  11.758 4.036 7.722
2011  11.231 3.784 7.447

Kaynaklar: Kayseri Valiliği

                    Sarız Kaymakamlığı

                    Sarız Vikipedi