KAYSERİ 38 ALMANAK : Kasım 2016

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Kayseri Ziyaretleri, ilki 19 Aralık 1919 yılı olmak üzere beş kezdir. İlk ziyareti, Heyeti Temsiliye Reisi olarak Samsundan başladığı ve daha sonraki günlerde Sivas'tan hareketle Ankara'ya doğru olan yolculuğu sırasındaki Kayseri ziyaretidir. 18 Aralık 1919 Perşembe günü karlı bir havada, Sivaslılar'ın sevgi gösterileri arasında Sivas'tan hareket etmişler ve 19 Aralık 1919 Cuma günü akşamı da Kayseri'ye gelmişlerdir. Kayserililer hava soğuk ve karlı olmasına rağmen; Mustafa Kemal Paşa ve dava arkadaşlarını coşkulu bir şekilde karşılamışlardır.

Atatürk'ün Kayseri'ye ikinci ziyareti 29 Ağustos 1924 yılında başladığı Anadolu gezisidir. İlk olarak Afonkarahisar'da başlamak üzere, Dumlupınar-Eskişehir-Bura-Trabzon-Rize-Giresun-Ordu-Samsun-Amasya-Tokat-Sivas-Erzincan-Erzurum-Sarıkamış-Kars-Kayseri-Yozgat-Kırşehir ve çevrelerini içine alan gezisidir. Gazi Bu gezisinde Kayseri'ye olan ziyareti 13 Ekim 1924' tür. 13 Ekim Sabahı Sivastan Kayseri'ye hareket eden Gazi Gesi Bucağında karşılandıktan sonra saat 17.00'de Kayseri merkeze gelinmiştir. Şehrin girişinde binlerce Kayserili Yaşasın Büyük Gazimiz" sesleriyle sevgi ve coşkularını göstermişlerdir. Önce belediyeye gidildi, burada heyetler kabul edildi. Daha sonra halkla birlikte yürüyerek kendilerine ayrılan yere gittiler. Bütün gece şenlikler ve fener alayları devam etti. Bu sırada henüz Kayseri Lisesi öğrencisi olan Behçet Kemal Çağlar'da bir konuşma yaptı. Cumhurbaşkanı 14 Ekim 1924 Salı günü Hükümet dairesini, Kumandanlık, Halk Partisi ve Ticaret Odasını ziyaret etti. Temelleri 1894 yılında atıldığı halde otuz yılda tamamlanmamış ve son iki yıl içinde bitirilen Memleket Hastanesinin açılışını yaptı. Saat 16.00'da Kayseri lisesini ziyaret etti, saat 20.00 ye kadar dört saat içerisindeki derslere girdi. 15. Ekim 1924 günü ise sonraki ziyaret yeri olan Yozgat'a doğru hareket etti.

Gazi Mustafa kemal'in Kayseriye olan üçüncü ziyareti yine bir dizi Anadolu şehrini kapsayan gezisi sırasındadır. 4 Haziran 1928'de İstanbul'dan başladığı bu gezisinde İstanbul'dan sonra Tekirdağ-Gelibolu-Sinop-Samsun-Amasya-Sivas ve Kayseriyi ziyaret etmiştir. Gazi'nin bu Gezisi üç buçuk ay sürdü ve "Yazı Dersi Gezisi" olarak tanımlandı. Bu gezisinde yanında başvekil İsmet Paşa'da vardı. Kayseri'ye 20 Eylül 1928 saat 14.30da misafir olmuşlardır. Doğruca Cumhuriyet Halk Partisi'ne gidildi. Parti inası önüne binlerce kişi birikmişti. Meydana kara tahta konmuştu. Kayseri'de halk ile Yeni Türk Alfabesi üzerinde görüşmeler yapıldı. Yeni yazıyı on günde öğrendiğini söyleyen bir Kayserili vatandaşı göstererek: "Bak ismet, on günde öğrenmiş" diyerek takdir etmiştir. Bu hareketiyle O, yeni yazının kolay öğrenildiğine işaret etmiştir. Aynı gün Kayseri'den ayrılırlar.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Kayseri'ye dördüncü kez olan ziyareti yine Anadolu'ya düzenlenen bir gezi vesilesiyleydi. Bu gezi sırasında Kayseri-Sivas-Tokat-Amasya-Trabzon-İstanbul-Kırklareli ve Edirne illeriyle çevresindeki ilçe, nahiye ve köyler gezilmiştir. Kayseri ziyareti 18 Kasım 1930 Salı günü saat 13-15 de Gazinin Kayseri yakınlarındaki Beydeğirmeni İstasyonunda karşılanmasıyla başladı. Gazi ve yanındaki heyeti bu ziyaret sırasında sırasıyla Vilayet, Kolordu, Belediye Ve Kayseri Lisesinde toplantı ve görüşmeler yapıldı. Kayseri lisesi ziyareti sırasında Öğrenciler Gazi'den birlikte Fotoğraf çektirmek isteğinde bulundular. Gazi'nin etrafını çevirerek resim çekindiler. Alkışlar "Yaşa" sesleri arasında liseden ayrıldılar. Bu ziyaret filme alındı ve Kayseri'de filme alınan ilk olay sayıldı. Gazi daha sonra Halk Partisine geçti. Burada Parti Heyeti, ileri gelenler, Serbest fıkra (parti) üyeleri Belediye üyeleri ve halk ile görüşmeler yaptı. Buradan Ayrıldıktan sonra gazi akşam yemeğini geldiği trende Vali ve Kolordu komutanıyla yedi, Geceyi'de burada geçirdi. 19 Kasım 1930 da öğleye kadar yine trende çeşitli görüşmeler yaptıktan sonra saat 14.30'da Sivas'a hareket etti.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Kayseri'ye olan beşinci ziyareti, 4 Şubat 1934 tarihinde gerçekleşmiştir. Gelişinin ertesi günü şehirdeki faaliyetleri yerinde görmekten memnunluk duymuştur. Bu cümleden olmak üzere; Atatürk, Tayyare Fabrikası'nı, Talas'ı ve Kayseri Hunat Medresesi müzesini gezmiş ve ilgililerden bilgi almıştır. Hunat Hatun Türbesi kaidesi ve Camii'nin alınlığındaki Selçuklu taş işçiliğini takdir etmiştir. Müzeden çıkışında halk kendisini, fevkalade tezahüratla karşılamış ve alkışlamıştır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Kayseri’ye ilk ziyaretlerini Heyet-i Temsiliye Reisi olarak, diğer dört ziyaretlerini ise, Cumhurbaşkanı sıfatıyla gerçekleştirmiş olup, her ziyaretlerinde Kayserililer onu sevgiyle çoşkuyla bağırlarına basmışlardır. O da Kayserililer'i takdir etmişlerdir.

Kaynak: 1- Ertuğrul Zekai Ökte, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Yurtiçi Gezileri-1922-1938, İstanbul, 2000

2- Hakimiyeti Milliye Gazetesi, Nüsha 1446,1447, 2587, 4505,4506,

3-Cumhuriyet Gazetesi Nüsha 3503-3504