(Fotoğraflar Bünyan'da Çekilmiştir)
ÇÖMÇE GELİN (GODİ-UDU) GELENEĞİ: Yurdumuzun bir çok yöresinde kuaraklık olduğu zamanlarda çocukların ortaya çıkartıkları oyundur. Oyun bolluk ve bereketi simgeler ve daha çok yağmur duası ile bağlantılıdır. Yöremizde daha çok, yağmurun çokca yağmasının istendiği zamanlarda 8-10 çocuk bir araya gelerek özellikle bahar aylarında bu oyunu çıkartırlar. Çocuklar ellerine aldıkları bir uzun bir çubuk veyâ çömçenin ortasından bir sopa bağlayârak kollarını oluştururlar. Bunun da üzerine buldukları eskimiş çocuk elbiselerinden veyâ kumaş parçalarından bir elbise giydirirler. Daha sonra hazırladıkları bu bebek ile kasaba veyâ köy yerlerinde; çeşitli türküler eşliğinde kapı kapı dolaşarak yağ bulgur, pekmez, un, yumurta, nohut gibi yiyecekler toplarlar. Uğradıkları evlerin sahipleri de bir tas su hazırlayarak yiyecek toplayan bu çocukların üzerine bu suyu dökerek onları ıslatırlar. Çocuklar da bu sayede oldukça eğlenirler. Çocuklar topladıkları bu yiyecekleri ya köy bakkalına satarlar, veyâ bir araya toplanarak topladıkları bu yiyecekler ile daha önceden kararlaştırılan bir evde yemek pişirilir ve afiyetle yerler.
Pınarbaşı ve köylerinde Godi veya çömçeli gelin adı verilen oyunda, çocuklar ev ev dolaşırken aşağıdaki tekerlemeleri veya bunlara benzer tekerlemeleri söyleyerek dolaşırlar.
Çömçeli gelin çam ister
Bir kaşıkçık yağ ister
Yağ olmazsa bal olsun
Ablası sağ olsun.
Veyâ
Godi godi gördün mü?
Godiye selâm verdin mi?
Godi sizden ne ister
Allah’tan yağmur ister
Yağsın yağsın sel olsun
Sel olmazsa göl olsun
Vermeyenin bir topal kızı olsun
O da damdan düşsün ölsün
Verenin bir oğlu olsun
Bünyan’da, süpürge veya ağaç sopalar ile yapılan çömçeli geline “Udu” adı verilir. Udu adıyla çıkartılan bu oyunda çocuklar ev ev dolaşırken aşağıdaki tekerlemeyi söylerler. Tekerleme söyleyerek vardıkları evlerde ise, önce Udu’nun başına bir tas su dökülür, daha sonra ise çocuklara bulgur, yağ gibi yiyecekler verilir. Udu’ya Bünyan’ın bazı köylerinde godi adı da verilir (Taçın Köyü gibi).
Udu udu gördün mü
Uduya selâm verdin mi?
Udu burdan geçerken
Bir kaşık yağ verdin mi?
Ev ev dolaşarak bulgur, yağ gibi yiyecekleri toplayan çocuklar bir yerde toplanarak büyüklerinin de yârdımıyla pilav pişirirler. Pilav yendikten sonrada çocuklar hep birlikte şu tekerlemeyi söylerler.
Udu udu
Karnı doydu
Kabını yudu
Tereğine kodu
Ahmet Caferoğlu’nun Develi yöresinde Cemal Pakne’den derlediği yağmur duası da şu şekildedir.
Yağmur yağmur yaş isder
Goş goyun gurban isder
A goyun etlik
Gara goyun sütlük
Ver Allahım ver
Sicim gimi yağmur
(* Hasan Yüksel, Saim Deligöz, Bilgehan Deligöz. Kayseri, Halk Oyunları, Giyim - Kuşam, Köy Seyirlik Oyunları Kitabından Alınmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder