ZEKERİYA BOZDAĞ

ZEKERİYA BOZDAĞ (1930 – 1985)

1930 yılında Bünyan’ın Hazarşah köyünde doğmuştur. Babası Hazarşalı, annesi  Yeni Süksün’lüdür . İlköğretimini bu köyde tamamlayan Bozdağ,  Ticaret için Ankara'ya giden babasıyla beraber Ankara’da çalışmış aynı zamanda okurken  Hasanoğlan Köy Enstitüsü'ndeki arkadaşlarına özenerek bir bağlama almış ve bağlama çalmayı 14-15 yaşlarındayken Mucip Arcıman'ın Kayabaşı Halkevi'nde açtığı kursta öğrenmiştir. On dokuz yaşında Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesi’nden Meliha Hanım’la evlenen Zekeriya Bozdağ, Ankara’da, öğrendiği saz ile  kısa sürede yöre düğün ve eğlencelerinin aranan ismi oldu. Zekeriya Bozdağ, daha sonraları, repertuarını geliştirmek için Ankara civarındaki köylerde derlemeler yapmıştır. "Madem dilber meylin yok idi bende", "Kayaların arını", "Hasta düştüm bir odada yatarım" isimli türküler bunlardan bazılarıdır.

Kıvrak ve duygulu sazı, içli ve dokunaklı sesi ile dönemin bilinen ve sevilen Orta Anadolu Türküleri’ni yorumladığı 45’lik plaklarının önemli satış rakamlarına ulaşması, Türkiye çapında tanınmış ses ve saz sanatçısı olmasını sağladı.  Ankara’da bir taraftan düğün salonlarında ve gazinolarda, diğer taraftan ülke genelinde konserlerine devam ederken,Hocası Mucip Arcıman sayesinde yöresel özellik gösteren sanatçılara ayrı bir önem veren Muzaffer Sarısözen ile tanıştı. Bu sayede TRT Ankara Radyosu’nun akitli (kaşeli) sanatçıları arasında yer aldı. Ayda iki kere 15’er dakikalık sürelerle sınırı› “bir solist” programında okuduğu türküler  Zekeriya Bozdağ’ın daha da  tanınmasını sağladı. Büyük şehir ve gazino ortamı, Bayram Aracı başta olmak üzere dönemin popüler diğer ses ve saz sanatçılarında olduğu gibi, Zekeriya Bozdağ’da da yeni arayışlara yol açarak, zamanın, ortamın ve şartların gerektirdiği tarzda yeni besteler yapmaya âdeta mecbur etti. Sözleri günümüz ünlü şairlerinden Abdurrahim Karakoç’a ait “Unutmak kolay mı deme Unutursun Mihribanım Oğlun kızın olsun hele Unutursun Mihribanım” adlı türkü Zekeriya Bozdağ’ın ilk bestelerindendir.

TRT Repertuarında kendisinden derlenen “Ben Giderken Ekinleri Göğüdü” adlı Kayseri türküsü ve Orta Anadolu yöresinin en yaygın uzun havalarından biri olan “Küçükten Görmedim Ana Kucağı” ve “Atım Kalk Gidelim Harap haneden” adlı bozlaklar dışında türkü olmaması, Zekeriya Bozdağ’ın dağarcığında yöre türkülerinin bulunmadığı ve kendisinin kaynak kişi olma özelliğinin olmadığı anlamına gelmiyor. Notaya alınmayı bekleyen 45’lik plaklarda kalmış kendisinin derlediği ya da kaynak kişi olarak ilk defa okuduğu çok sayıda Kayseri türküsü olduğunu biliyoruz. Zekeriya Bozdağ 1965-1980 yılları arasında, özellikle Orta Anadolu Türküleri’ni okuduğu 45’lik plakları en çok satan sanatçılardan biri olarak, dönemin hemen hemen tek şöhret aracı olan devlet radyosu imkânlarından ziyade, piyasa şartlarında şöhret olmuş bir sanatçıdır. Özel repertuarında daha çok Ankara türküsünün bulunması, bir dönem saz çalıp türkü söyleyen herkesin hayranlık duyduğu Ankaralı usta sanatçı Bayram Aracı’nın etkisine bağlanabilir. Vefatından yaklaşık on yıl kadar önce gittiği hac dönüşü profesyonel müzik hayatını noktalayarak, bir daha eline almamak üzere sazını duvara asan Zekeriya Bozdağ, solo bağlama ile çalıp okuyan sanatçılar kuşağının önemli isimlerinden biridir.

Eserleri:

TAŞ PLAKLARI: - 78lik

Sap Kağnısı / Hasta Düştüm Gurbet Elde (Maya)

Columbia Plak 17997 (Tarihi bilinmiyor)

45’LİKLERİ:

1- Berber / Kardaş Kurşunu (Maya)

Columbia Plak 32

Ingiltere Basimi. (1960)

2- Berber Türküsü / Kardes Kurşunu (Maya)

Columbia Plak 469 (1964)

3- Gazla Şoförüm Gazla / Avşar Bozlağı Yiğitleme

Ergas Plak 7 (1965)

4- Çavuş Sizin Eviniz / Badeli Nahsen'in Ağıtı

Columbia Plak 511 (1965)

5- Muktadın Ağıtı / Mor Koyun Meler Gelir

Columbia Plak 523 (1965)

6-Nurettin'in Ağıtı / Seni Gidi Mavili

Columbia Plak 551 (1965)

7- Askere Mektup / Gamkasavet

Columbia Plak 618 (1966)

8- Harman Yeri / Erzurum'dan da Esen Rüzgar (Maya)

Columbia Plak 650 (1966)

9- Atım Kalk Gidelim 1 / Atım Kalk Gidelim 2

Columbia Plak 658 (1966)

10- Bitmedi Gözümün Kan İle Yaşı (Maya) / Nonoşum (Kurbani)

Columbia Plak 668 (1966)

11- Şahin Bey Ağıdı / Muallim

Ergas Plak (1967)

12- Şeker Dağı (Maya) / Ankara'nın Eleği

Ergas Plak 133 (1967)

13- Yandım Name Gelin / Sebep

Netfon 42 (1967)

14- Köprüden Geçti Gelin / Haki Pantalon Dar dedin, Gurbette Ayrılk Zor Dedin

Netfon 43 (1967)

15-1967

Gardiyan (Maya) / İnlesem Bağrıma Basıp Sazımı

Columbia Plak

16- Kırşehir Gülleri / Anam Yol Üstüne Gelirse

Columbia Plak (1967)

17- Yeşil İpek Bükeyim / Dalından Ayrılan Kuru

Columbia Plak (1967)

18- Ankara Oyun Havası / Bülbül Havalanmış

Columbia Plak 719 (1967)

19- Sarı Yıldız Oyun Havası / Şu Karşı ki Dağlar (Bozlak)

Columbia Plak 724 (1967)

20- Misket / Uyan Hacı Beyim

Columbia Plak 735 (1967)

21- Orhan Subay'a Ağıt / Ela Gözlü Nazlı Yari Görem Dedim Göremedim

Columbia Plak 738 (1967)

22- Küçükten Görmedim Ana Kucağı (Bozlak) / Nar Ağacı

Columbia Plak 749 (1967)

23- Atım Arap / İki Bülbül

Columbia Plak 758 (1967)

24- Fidayda / Aman Gezdir Ağam Kıratı Gezdir

Columbia Plak 765 (1967)

25- Çubuk Uzun / Soğuk Su Başında

Columbia Plak 770 (1967)

26- Postacı Sevgilimden Mektup Varmı? / Mihribanım

Columbia Plak 786 (1967)

27- Çiçek Dağı / Elleri Ufacık Ufacık

Columbia Plak 823 (1967)

28- Gesi Bağları / Kızılırmak (Ağıt)

Columbia Plak 832 (1967)

29- Çiftetelli / Karşılama

Columbia Plak 835 (1967)

30-1967

Ne Güzel Yaraşmış Güller Ayşe'ye / Sultan Süleyman'a Kalmayan Dünya

Columbia Plak 838

32- İnsafınız Yok mu (Bozlak) / Ne Dedim de Kömür Gözlüm Darıldın

Coşkun Plak 0780 (1968)

33- Süre Süre İndirdiler Yazıya (Bozlak) / Yandım Aman Sarı Kız

Hülya Plak 91 (1968)

34- Muktadın Ağıtının Devamı (Bozlak) / Tut Kaynana Dilini

Hülya Plak 92 (1968)

35- Karamanlı / Bütün Güzelliğin Dünden Ziyade

Pathe 555 (1968)

36- Aşagıdan Gelir Kozalı Gelin / Bahçelerde Meleme

Pathe 556 (1968)

37- Yaban Elleri / Kirpikleri Benim İçin Cenk Eder

Pathe 557 (1968)

38- Hak Yoluna Varanların / Nice Defterlerden İsmim Silindi

Sevilen Plak 73 (1968)

39- Baba İntizarı (Maya) / A Benim Gülizarım

Sevilen Plak 74

Nebahat Yildiz ile. (1968)

40- Necip / Vatandaş Türküsü

Sevilen Plak 85

Nebahat Yildiz ile. (1968)

41- Merdivenin Altında Gel Odama Odama / Ela Gözlü Dilber

Türkofon Türkiye 5565 (1968)

42- Gök Yüzünde Bölük Bölük Turnalar / Karşı Bağda Sıra Sıra Bademler

Türkofon Türkiye 5567 (1968)

43- Yürü Yavrum Yürü / Anasına Kızına Duvardakı Sazına

Türkofon Türkiye 5626 (1968)

44- Mektup Var Mı Postacı / Ham Meyvayı Kopardılar

Türkofon Türkiye 5633 (1968)

45- Atım Kalk Gidelim Haleb´e / Almanya'dan Köye Mektup

Türkofon Türkiye 5634 (1968)

46- İpekli Yorgan (U.H) / Menekşe Koymuşlar Gülün Adını

Türkofon Türkiye (1969)

47- Karşıda Kürt Evleri / Badı Sabah

Türkofon Türkiye (1969)

48- Kızılırmak / Hey Onbeşli Onbeşli

Türkofon Türkiye (1969)

49- Kesik Çayır / Menteşeli

Türkofon Türkiye 5657 (1969)

50- Vatan Hasreti / Hasta Düştüm Elim Tutmaz Kalemi

Türkofon Türkiye 5702 (1969)

51- Soğuk Su Başında Biter Yosunlar / Çiçek Dağı

Türkofon Türkiye 5703 (1969)

52- Sokakları Gosdak Gosdak Yürüme / Eşme Kaya Kavakları

Türkofon Türkiye 5776 (1969)

53- Suda Balık Yan Gider / Keklik İdim Vurdular

Türkofon Türkiye 5778 (1969)

54- Ayaş Bellerinden Aştım da Geldim / Kestanenin İrisi

Türkofon Türkiye 5780 (1969)

55- Feridem / Hele dursun

Fonex 509 (1970)

56- Osman'ın Ağıdı / Kara Gözlüm

Fonex 510 (1970)

57- Bir Ömür (1) / Bir Ömür (2)

Fonex 511 (1970)

58- Kesik Çayır / Menteşeli

Hülya Plak 236 (1971)

59- Ankara'da Yedim Taze Meyvayı / Bir Dalda İki Elma

Hülya Plak 237 (1971)

60- Halkalı Şeker / Şu Yalan Dünyaya Geldim Geleli

Hülya Plak 238 (1971)

61- Mehmed'in Ağıtı (Konuşmalı) / Yalvarsam Ulu Mevlaya

Hülya Plak 637 (1972)

62- Sarı Yıldız (Oyun Havası) / Habibin Ağıtı (Konuşmalı)

Hülya Plak 638 (1972)

63-Sarı Yıldız (Oyun Havası) / Habibin Ağıtı (Konuşmalı)

Hülya Plak 638

64- Alamanya Treni / Sarı Saçlarına Ela Gözüne

Hülya Plak 664 (1973)

65- Kılıbık (Konuşmalı) / Dudu

Hülya Plak 741 (1973)

66- Avşar Bozlağı (Yiğitleme) / Gazla Şoförüm Gazla

Hülya Plak 806 (1973)

67- Suna Boylum / Seher Yeli

Hülya Plak 807 (1973)

68- Kaçma Güzel Kaçma / Uyan Kamberim Uyan

Hülya Plak 808 (1973)

69-Bende Bu Cihana Geldim Geleli / Şeker Oğlan

Murat Plak 2 (Tarih Bilinmiyor)

70-Neyleyim Dünyanın Yalan Ziynetini(U.H) / Ankara'lım (Oyun Havası)

Özleyiş 506 (Tarih Bilinmiyor)

71-Aşağıdan Gelir Eli Develi / Çayırlıkta Çimenlikte Evim Var

Türk Plak 154 (Tarih Bilinmiyor)

72-Gelir Mezarını Yoklarım / Okkalı Halimem

Şenses Plak 1369(Tarih Bilinmiyor)

73-Ben Seni Sevmişem / Ela Gözlüm Var mı Ola

Şenses Plak 1379 (Tarih Bilinmiyor)

ALBÜM VE KASETLERİ:

1-Zekeriya Bozdağ

Edifon 1555 (1974)

2-Zekeriya Bozdağ 1

Minareci Almanya 3067 (1974)

3- Zekeriya Bozdağ

Türküola Almanya 0231 (1974)

4-Zekeriya Bozdağ 3 Harika (1975)

5- Zekeriya Bozdağ & Kemal Keskin / Leylam, Minareci Almanya 3579 (1979)

6-Güzel Ne Güzel Olmuşsun, Abaoğlu Kasetçilik MC 014 (1988)

7- Soğuk Su Başında Biter Yosunlar, Bey Plak - Kasetçilik (1988)

8-Muktadın Ağıdı, Hülya Plak 0598 (Tarih Bilinmiyor)

Derleyen:  Hasan YÜKSEL

Kaynak:

1- Kayseri Ansiklopedisi.

2-  Halk Müziğimizin Eski Ustaları [TRT radyo programı], Yücel Paşmakçı (hazırlayan), ilk yayın tarihi 2 Ocak 1981.

3-Zekeriya Bozdağ Diskografisi, diskotek.info